Κεντρική σελίδα της Αρετής
Αρετή Κετιμέ
Πες μου για τη δουλειά σου που κυκλοφορεί.
Αρετή Κετιμέ: Πρόκειται για τραγούδια από διάφορα μέρη της Ελλάδας που είναι πλέον πολύ διαδεδομένα και κλασσικά. Δίδονται στο ακροατήριο με τρόπο κάπως διαφορετικό απ’ότι τα γνωρίζουμε, πιο πλούσιο και πιο ανεξάρτητο. Παραγωγός είναι βέβαια ο Γιώργος Νταλάρας. Συμμετέχω επίσης με ένα τραγούδι σε στίχους Λεφτέρη Παπαδόπουλου και μουσική του Ανδρέα Κατσιγιάννη, που είναι και διευθυντής της Εστουδιαντίνα, σε μία δουλειά που θα συμμετέχουν πολλοί καλλιτέχνες όπως ο Δημήτρης Μπάσης, ο Γιώργος Νταλάρας, η Χαρούλα Αλεξίου κ.α.
Με την κατεύθυνση αυτή που έχεις πάρει αισθάνεσαι ότι είσαι φορέας παράδοσης, ότι ο κόσμος μέσα από εσένα αγαπά την παραδοσιακή μουσική;
Αρετή Κετιμέ: Δεν είναι αυτοσκοπός όμως αυτή η αγάπη, κι ούτε νιώθω την παράδοση να με βαραίνει κι εγώ να την σηκώνω με δύναμη, όχι δεν το σκέφτομαι, η μουσική μου αρέσει όπως είναι.
Αντιλαμβάνεσαι όμως ότι αυτή η μουσική είναι κάτι που δεν είναι ο’τι «πουλάει» περισσότερο στις μέρες μας, είναι λίγο στο περιθώριο.
Αρετή Κετιμέ: Τη θεωρούν λίγο παρακμιακή την παραδοσιακή μουσική, δεν μου αρέσει αυτό, νοιώθω ότι οι περισσότεροι τη συνδυάζουν με το παρελθόν και τους παλαιότερους, δεν το σκέφτομαι όμως γιατί εγώ ζω κάθε μέρα με αυτό και το θεωρώ κάτι πολύ ζωντανό.
Τι είναι για σένα η παράδοση;
Αρετή Κετιμέ: Η παράδοση ενός λαού είναι η κουλτούρα του, αυτό που μας παραδίδουν οι προηγούμενοι. Οι μελοποιημένοι στίχοι του Ελύτη ή του Σεφέρη πχ. είναι παράδοση. Τα παραδοσιακά τραγούδια είναι δημώδη άσματα, δεν ξέρουμε ποιος τα έγραψε. Ο Όμηρος αναφέρει 2900 χρόνια περίπου πριν γεννηθεί ο Χριστός, ότι είχανε τραγούδια για να πατάνε τα σταφύλια, μοιρολόγια, επικήδειους δηλαδή, όπως τα έχουμε κι εμείς τώρα. Τέτοια τραγούδια υπάρχουν από την Ελλάδα του τότε ως την Ελλάδα του σήμερα. Άμα πάει κανείς στη Μάνη ή στην Ήπειρο συγκλονίζεται από τα μοιρολόγια που λένε. Τα τραγούδια αυτά ήταν κομμάτι της ζωής. Πώς ήξεραν αυτοί οι άνθρωποι εκείνη την ώρα, σε μια δύσκολη κατάσταση, να βγάζουν ένα κομμάτι τόσο δύσκολο. Αυτό είναι κάτι που μου προξενεί ρίγος. Πρέπει να βλέπουμε τη μουσική συνολικά και μέσα από την εξέλιξή της.
Πώς θα επιβιώσουν τραγούδια όπως τα νανουρίσματα ή τα μοιρολόγια, αυτά που πηγαίνουν από γενιά σε γενιά αφού πια η παράδοση δεν υφίσταται και σιγά-σιγά σβήνουν. Μπορούν οι άνθρωποι σήμερα που έχουν γίνει αστοί να τα διατηρήσουν;
Αρετή Κετιμέ: Δεν είναι ότι δεν θέλει ο κόσμος να τα διατηρήσει, είναι ότι δεν τα έχει ακούσει. Θα ήταν ανόητο να σκεφτούμε ότι μια μάνα δε μπορεί ή δε θέλει να τραγουδήσει ένα νανούρισμα στο παιδί της. Όσον αφορά τα μοιρολόγια, μας δείχνουν τη σχέση που είχαν οι άνθρωποι με το θάνατο, μία σχέση μυστήρια και ιερή. Σήμερα, με όλη αυτήν τη βιομηχανία που μας κάνει να φοβόμαστε το θάνατο είναι δύσκολο να βρουν τόπο τα μοιρολόγια. Τώρα οι άνθρωποι κάνουν τα πάντα για να δείχνουν νέοι και για να μη γεράσουν, ποιοι θα τραγουδήσουν τα μοιρολόγια, αυτοί; θα ήταν γελοίο. Οι άνθρωποι φοβούνται να γεράσουν και να πεθάνουν γι’αυτό και δεν θέλουν να τονίσουν κάτι τόσο σοβαρό όσο ο θάνατος, θέλουν να το κρατήσουν για τον εαυτό τους. Το μοιρολόι συνοδεύει μία τόσο ιερή στιγμή για μας. Γι αυτό και το Πάσχα έχει τόση σημασία, είναι ένας θάνατος που συναντά μία ανάσταση, δεν είναι μικρό πράγμα αυτό. Τη Μεγάλη Παρασκευή η Παναγία λέει για τον θάνατο του παιδιού της έναν τόσο μεγάλο στίχο: ω γλυκύ μου έαρ. Αυτό είναι ένα μοιρολόι που έχει και το στοιχείο της υπέρβασης του θανάτου. Οι Ευρωπαίοι, που δεν έχουν μοιρολόγια σαν τα δικά μας, έχουν τα Χριστούγεννα σαν τη σημαντικότερη γιορτή τους.
Ταιριάζει το παραδοσιακό τραγούδι στην πίστα, μπορεί να απευθύνεται από την πίστα, στη νύχτα, σε αυτόν τον τρόπο διασκέδασης.
Αρετή Κετιμέ: Όλα τα πανηγύρια νύχτα γίνονταν και διαρκούσαν μέχρι να βγει ο ήλιος αλλά όχι κάτω από αυτές τις συνθήκες, έχει χαθεί η χημεία. Δεν υπάρχει σημείο επαφής από τη στιγμή που «τρως πόρτα» όταν πας ν’ακούσεις έναν τραγουδιστή. Μπορεί ο ίδιος να είναι πολύ λαϊκός αλλά όλο αυτό που τον περιβάλλει τον απομονώνει από τον λαό.
Πώς βλέπεις τις εμφανίσεις σου, θα εμφανιζόσουν ποτέ χωρίς το σαντούρι.
Αρετή Κετιμέ: Έτσι κι αλλιώς εμφανίζομαι και έχω σκοπό να εμφανίζομαι σε μικρούς χώρους.
Δε θέλω να εμφανιστώ χωρίς το σαντούρι γιατί τότε θα πρέπει να ασχοληθώ περισσότερο με την εικόνα μου. Όχι ότι είναι κακό να ασχολείται κανείς με την εικόνα του, αλλά όχι σε υπερβολή.
Πώς βλέπεις το δημοτικό τραγούδι σαν ανάγνωσμα μέσα από ανθολογίες κι όχι σαν άκουσμα
Αρετή Κετιμέ: Το θεωρώ πολύ υψηλή ποίηση και βάση των μεγάλων μας ποιητών
Θεωρείς ότι η παράδοση μπορεί να συνεχιστεί μέσα από την παραγωγή σημερινών τραγουδιών που έχουν επιρροές είτε από τον ήχο είτε από τον στίχο της παραδοσιακής μουσικής;
Αρετή Κετιμέ: Υπάρχει πληθώρα ρυθμών, μελωδιών και ήχων, αρκεί πάντα κάτι να γίνεται με αγάπη. Όπως στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών αγώνων που παρέλασαν όλες οι εκφάνσεις του ελληνικού πολιτισμού με τον Έρωτα πάντα να συνοδεύει, που σημαίνει αγάπη για κάτι. Αυτό που μπορεί να πάει την παράδοση παρακάτω είναι οι καλοί παίχτες, οι καλοί συνθέτες, οι καλοί τραγουδιστές, ότι έχει σχέση με το καλό και την ποιότητα, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι όποιος κρύβεται πίσω από ταμπέλες, όπως επί παραδείγματι πίσω από το λαϊκό τραγούδι, το έντεχνο, το παραδοσιακό, μπορεί να ξεφύγει από την κακή ποιότητα. Ένας κακός καλλιτέχνης φαίνεται, έστω κι αν είναι στην «παράδοση». Σημασία στη μουσική είναι να είναι καλοπαιγμένη, να έχει αίσθημα και ουσία. Αν ένας καλλιτέχνης, μουσικός, τραγουδιστής ή ηθοποιός δεν έχει ούτε αίσθημα ούτε τεχνική, δεν έχει λόγο να σου απευθύνεται, είναι κάτι άβουλο, δεν έχει οντότητα, δεν ξέρει γιατί υπάρχει σαν καλλιτέχνης. Δε χρειάζεται να τον ακούς ούτε να τον σέβεσαι. Πιστεύω ότι δεν θα πρέπει να σκεφτούμε αυστηρά, να το δούμε με αγάπη και φυσικά η μουσική να μη γίνει μόδα.
Πού όμως είναι αυτό που διαχωρίζει τα πράγματα, πού σταματά ο σεβασμός στην παραδοσιακή μουσική και ξεκινά η μόδα;
Αρετή Κετιμέ: Είναι δύσκολη ερώτηση αυτή, δεν ξέρω αν θα μπορέσω να απαντήσω σωστά. Μόδα θεωρείται κάτι το οποίο διαφημίζεται και μπορεί να έχει επίδραση στα πάντα. Η παραδοσιακή μουσική δεν είναι κάτι τέτοιο, είναι μια μουσική που μας μερακλώνει, μας αρέσει.
Ξέρω ότι ενδιαφέρεσαι κυρίως για την παραδοσιακή μουσική, σε ενδιαφέρει η μουσική πέρα από τον παραδοσιακό χώρο. Ποιοι είναι οι καλλιτέχνες που εκτιμάς;
Αρετή Κετιμέ: Όσο μπορώ την παρακολουθώ διότι η μουσική είναι μία, είναι αέρας, δεν μπορείς να της βάλεις ταμπέλες. Τα αγαπημένα μού είναι τα κλαρίνα, το 1998, όταν ήμουν 8 χρονών άκουσα στην τηλεόραση ένα κομμάτι προς το τέλος του, που δεν ήξερα καν τι ήτανε και μου άρεσε τόσο που είπα στην μητέρα μου να μου το πάρει. Ήταν το «τραγουδάκι του κλαρίνου» του Μάνου Αχαλινοτόπουλου, ένας οργανικός σκοπός που σε καθήλωνει. Από κλαρίνα εκτιμώ το Μάνο Αχαλινοτόπουλο, μία πολύ ξεχωριστή περίπτωση, το Βασίλη Σαλέα φυσικά, που με την ερμηνεία του έχει καθηλώσει πανευρωπαϊκά το κοινό. Το Γιάννη Βασιλόπουλο, ο οποίος είναι πολύ πιο παλιός αλλά έκανε τομές στη φύσα, που λένε, του κλαρίνου. Στα σαντούρια, ο Αριστείδης ο Μόσχος ο δάσκαλός μου που έχει φύγει από τη ζωή. Η Αγγελίνα Τκάτσιεβα η οποία είναι Λευκορωσσίδα και θα κάνει τώρα μια συναυλία με την Ορχήστρα των Χρωμάτων, ο Ανδρέας Κατσιγιάννης που είναι διευθυντής της Εστουδιαντίνας, ο Σωκράτης Σινόπουλος που παίζει πολίτικη λύρα. Ο Βασίλης Σούκας, που δεν είναι εν ζωή τώρα. Ο Τάκης Σούκας που έχει δώσει πολλά τραγούδια στην Ελένη Βιτάλη που επίσης μ’αρέσει.
Μ’αρέσουν επίσης ο Ομάρ Φαρούκ Τεκμπιλέκ, η Σεζάρια Εβόρα, η Ουμ Καλσού μία Αιγύπτια τραγουδίστρια της εποχής του Νάσερ. Η Φέιρουζ από το Λίβανο, Η Κεμπαριέ από την Τουρκία, Η Αμάλια Ροντρίγγες από την Πορτογαλία, ο Ιμπραήμ Τάτλεσες από την Τουρκία, ο Σαλίφ Κεiτά και άλλοι. Περισσότερο όμως ακούω Μάνο Χατζιδάκι, Θοδωράκη και ανατολική μουσική, Φειρούζ και Ουμ Καλσού. Επίσης από κλασσική μουσική μου αρέσει πολύ ο Μπαχ.
Κεντρική σελίδα της Αρετής
|
|
