|
Αγνή Στρουμπούλη
Λίγα λόγια για την
τέχνη της αφήγησης
Λόγια ειπωμένα σε συνεντεύξεις ...
Μικρό παιδί ζητούσα, μυστικά, να είχα εκείνο το δαχτυλίδι που στο ψέμα θα μου τσιμπούσε το δάχτυλο. Σε κάποιο Παραμύθι πρέπει να υπήρχε ένα τέτοιο μαγικό δαχτυλίδι.
Σ’ όλες τις ηλικίες, αργότερα, μ’ απασχολούσε το ψέμα και η αλήθεια, κι ακόμα αργότερα το ήθος που αντέχει τις αντιφάσεις με γέλιο και κάποτε με αυτοσαρκασμό.
|
*
Ο λόγος των Λαϊκών Παραμυθιών γίνεται η μαρτυρία της ανθρώπινης περιπλάνησης δίχως τους περιορισμούς του χρόνου και του τόπου. Είναι ένας ουτοπικός χώρος, όπου μπορεί να λάβει χώρα το θαυμάσιο, έχοντας συγχρόνως επίγνωση των νόμων και των ορίων του γεγονότος ζωή.
*
Όλα όσα έχουν λέξεις για να ειπωθούν, γ ί ν ο ν τ α ι ! Αλλά οι φοβέρες και οι πειθαρχίες φροντίζουν να μας αποκόψουν από την πηγή της αυθεντικής ζωής που είναι η Φαντασία.
*
Όσο περνώ στη φωνή μου τους ήχους του Παραμυθιού, σιγά σιγά εκείνο ανοίγει τη μνήμη μου. Είναι κάτι υπέροχο! Το υλικό σώμα της άυλης γλώσσας (λέξεις, σύνταξη, ρυθμός…) με συνδέει με ό,τι έχει προϋπάρξει. Μιλώ πάντα για τα Λαϊκά Παραμύθια, αυτά δηλαδή που μεταδόθηκαν για πολλούς αιώνες από στόμα σε στόμα, που πλάστηκαν με την ανάσα(αίσθημα) και την εμπειρία(γνώση) αυτών που τα έλεγαν κι αυτών που τα άκουγαν.
Κι έτσι, με την ανωνυμία που έχει ταπεινότητα και εύρος και με το κύρος του χρόνου που τα κρησάρισε, αλλά δεν τα σάρωσε, γίνονται ένας θησαυρός σε παμπάλαιο μπαούλο, που ανοίγεται σ’ όποιον έχει τη λαχτάρα ζωής ενός παιδιού και την εμπειρία ζωής ενός ενήλικα.
*
Το Παραμύθι δίνει νόημα στον πόνο και τη δυσκολία, δείχνοντάς μας τα μονοπάτια να μεγαλώσουμε στη ζωή. Να πλατύνει η καρδιά μας και να χωρέσει τις αντιφάσεις, για να γευτούμε τη ζωή με τη μεγαλύτερη πληρότητα.
*
Ψάχνω τις παλαιότερες καταγραφές που σώζουν μια πιο πλούσια γλώσσα και τα μαθαίνω απ’ έξω. Είναι μια μακρόχρονη προετοιμασία-συμβίωση, ώσπου στο τέλος να βγαίνουν από τη δική μου κοιλιά.
*
Στη μοναχική επανάληψη των Παραμυθιών στο δωμάτιο, περπατώντας στον Υμηττό, στην αγαπημένη μου παραλία, μουρμουρίζοντάς τα στους δρόμους της Πόλης… όλο και περισσότερο καταλαβαίνω πως κοχύλι είμαι, που περνούν από μέσα του αιωνόβιοι ήχοι, κουρέλια εμπειριών, και ζητούν να τα φέρω, γι άλλη μια φορά, στο φως της μέρας.
*
Ναι! Υπάρχει ένας μυθικός εαυτός που ασφυκτιά, προσκρούει στην επικαιρότητα, δε βολεύεται. Μας εκθέτει. Κάθεται όλη νύχτα σ’ ένα σκαλάκι και κοιτάει τον ουρανό…
Τον βάζουμε τιμωρία, τίποτα. Τον σπάμε στο ξύλο, τίποτα. Τον κλειδώνουμε καλά μέσα στο σπίτι, καρφώνουμε και ξύλα έξω απ’ τα παράθυρα. Και τότε γίνεται θηρίο, γίνεται οργή, γίνεται ασθένεια…
*
Η γλώσσα παραδίδεται, κι όσο ανασαίνουμε μιλάμε. Κάποιες γεωμετρίες χάνονται στη ζωή μας. Χάνουμε την αφή του κύκλου, το οικογενειακό τραπέζι, τον κύκλο γύρω από τη σόμπα… πολλούς καθημερινούς κύκλους που κάνουν το χρόνο παιχνίδι της σχέσης.
Σήμερα ο χρόνος ως χρήμα ορίζει τα πάντα και καταντάμε ταλαίπωρες κάθετες μοναδούλες.
*
Τα Λαϊκά Παραμύθια φέρουν τη σοφία των παππούδων μας, με τρόπο παιγνιώδη, γεμάτο εικόνες, άκακο τρόπο ακόμα κι όταν γίνονται σκληρά. Απ’ αρχής καταθέτουν τα όπλα:
«Ελάτε να πούμε ψέματα, πέντε σακιά γιομάτα.!...»
Κατάλαβες φίλε μου, πλησίασε άφοβα, δεν είμαι κάνα σπουδαίος, ένας ψευταράς είμαι…
Έλα να γελάσουμε μαζί, ίσως και να κλάψουμε, μα μη δίνεις και πολύ σημασία…
Κι έτσι μας κερδίζει με τη μία και καθόμαστε με στόμα ανοιχτό και τ’ ακούμε.
Μια φορά κι έναν καιρό…
Αγνή Στρουμπούλη
Κεντρική σελίδα αφιερώματος
|
|
